Τετάρτη 18 Ιουλίου 2012

Η Σάμος του Δημήτρη Α. Σεβαστάκη*





ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΤΑΣΟΥΛΑ ΕΠΤΑΚΟΙΛΗ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Δ. ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ

Θα ήταν προτιμότερο να ανέβεις τη μαλακή οροσειρά, να διαπεράσεις τα πυκνά, γέρικα πεύκα, ένα κρυφό αμπέλι, τα πέτρινα υπολείμματα του Εμφυλίου, για να βρεις τυρί στα ποιμνιοστάσια. Το βράδυ στα ψηλά δασικά μονοπάτια του Καρβούνη (1) είναι κυανό και κρύο, φέγγει όμως ένα αχανές φως, περίπου από τον πατέρα σου, περίπου από τους χαμένους πολεμιστές της δεκαετίας του 1940, τους αγρότες ενός μακρόσυρτου δικαίου που υλοτόμησαν το όρος, το έσκαψαν, το πήρανε σ' ένα καίριο και ξεχασμένο περιεχόμενο. Μια άλλη λύση είναι να κατηφορίσεις βιαστικά και χωματένια στο Κάτεργο (2), στο θαλάσσιο δυτικό άκρο με τα δυνατά ρεύματα και τους κινδύνους.


Διλήμματα μπορούν να τεθούν κι αλλιώς. Να πίνεις «Σελάνα» (3) με μεικτή γεύση στη λοξή θάλασσα του Μπάλου (4) ή να μείνεις νηφάλιος ουζοπότης, αν αποφασίσεις να ανέβεις πεζή στην Ευαγγελίστρια (5) από τα παράλια του Μαραθοκάμπου (6). Το ερώτημα είναι τι θες, τι εννοείς, τι ανακαλείς από το νησί. Τον Γιάννη Ρίτσο του καλοκαιριού (7) ή τους πρωτοδίκες και τον γυμνασιάρχη του χειμώνα (8); Την παραμυθία διαμέσου των νεοκλασικών (9) και των προσφυγικών (10) ή τον νέο εγωισμό που κτίστηκε στα άσχημα κτίρια του '80 και του '90 (11); Τα βροχερά χωριά με τους ελαιώνες και τις νύχτες ή τα αμπέλια και τα νωθρά φίδια; Τους πορτοκαλεώνες (12) ή τις ντοματιές; Τις μπορντό καφετέριες με τις οθόνες plasma ή τα βυρσοδεψεία-ερείπια (13); Περίεργο μέρος η Σάμος. Μπορεί να είναι τουριστική και αχαρτογράφητη συγχρόνως, ένα στεριανό, ηπειρωτικό νησί, με τουρίστες πότες και κόκκινους, παλιούς κατοίκους, «απόκρημνους» νέους, ανέμους. Ο τόπος είναι αρχαίος με πλήθος θραυσμάτων, ευρημάτων, εργατικούς ανθρώπους με τρακτέρ και αυτοσχέδια GTi. Βραχώδης και βαθύς τόπος, όπως στο ναυπηγείο του Αγίου Ισιδώρου (14), αμμουδερός και ζεστός όπως στην Ανατολική Ψιλή Αμμο (15), που απέχει ελάχιστα από την Τουρκία.
Τι είναι, άραγε, απ' όλα αυτά τα ολοκληρωτικά;
Ψάχνω εκείνο που με συστήνει και με συνταράσσει σε μια υγρή και απώτατη μνήμη. Ψάχνω κάτι αφόρητα και εξοργιστικά δικό μου, μια ιδιωτική και πολυτελή μελαγχολία. Ο τόπος είναι ατάραχος, ένας έρημος πόνος να θυμάσαι. Το πλοίο έτσι κι αλλιώς αργεί? περνάει πρώτα από τη Σύρα και το αίθριο Εφετείο, την Τήνο, την Ικαρία με τα εντούρο μηχανάκια και τη λαμπρή ραθυμία. Το Καρλόβασι (16) είναι λιμάνι μεγάλο και αραιό, με μια μπλε, βαριά θάλασσα. Το Βαθύ (17), η πρωτεύουσα, λιμάνι φυσικό με πιο έκκεντρο πρόσωπο. Φεύγω με τη Στέλλα και την Ελευθερία, γρήγορα για τα Σακκουλαίικα (18) των δώδεκα γέρων. Πρέπει να βρω στο μικρό οροπέδιο αυτό που έχασα με το μητρώο σπίτι. Τη μικρή και αβάσταχτη οικογενειακή ιστορία. Μακριά ο Κέρκης (19), 1.440 μέτρα ψηλός, τυλίγεται ρηχά και σφιχτά από το Κακοπέρατο (20), το μονοπάτι ενός πέτρινου και τιμωρητικού θεού. Κάτω, η υγρή, βαθιά, άβατη χαράδρα που οδηγεί στα Σεϊτάνια (21), με τις φώκιες και την απότομη φουρτούνα. Ευτυχώς, δεν φτάνει αυτοκίνητο.
Το βράδυ κυλάει, λύνει αυτό τον άγραφο τόπο, ακούει τον τσάκαλο, σφίγγει τις πόλεις και τα χωριά. Ας βγούμε να πιούμε στον «Κερκετέα» (22) με παλιούς μπεκρήδες και φοιτητές από το πανεπιστήμιο ή στα πολλά μπαράκια του Βαθέος με τους φίλους του «Απόπλου» (23) και της λογοτεχνικής σκηνής. Τα μεσημέρια πίσω από το Aρχαιολογικό Mουσείο, μπροστά στον κολοσσό Κούρο των 5,5 μέτρων, διακρίνεται ο μαΐστρος.



Στα 52 μου δεν έχω απαντήσει πού είμαι: Στο βόρειο μητρώο σπίτι όπου μεγάλωσα ή στο μικρό εξοχικό όπου γερνώ; Στους πλούσιους, αστούς προγόνους, στους συμμαθητές - λάτρεις των smartphones, στους γεωργούς που κάπνιζαν «Εθνος»;
Σε ένα προσωπικό έθνος μνήμης και όψης, που το ανακατεύει ξαναμμένη από τους γάτους και τις γρήγορες σαύρες η κόρη μου; Μάλλον αυτό αρμόζει και σ' εμένα και στον τόπο μου…


*O Δημήτρης Α. Σεβαστάκης είναι ζωγράφος, επίκουρος καθηγητής ΕΜΠ.


 Οι σημειώσεις του Δημήτρη Α. Σεβαστάκη για τη Σάμο


1. Η οροσειρά Καρβούνης ή Αμπελος καταλαμβάνει το κεντρικό τμήμα της Σάμου. Είναι πευκόφυτη και εύφορη, με αμπέλια, μηλιές, μελίσσια, ποιμνιοστάσια.

2. Η βραχονησίδα απέναντι από τον Αγιο Ιωάννη τον Ελεήμονα, στα δυτικά της Σάμου.


3. Μια ροζέ ποικιλία σαμιώτικου κρασιού.


4. Παραθαλάσσιος οικισμός του χωριού Κουμαίικα, στα νότια του νησιού.


5. Μικρό μοναστήρι ψηλά, στις νότιες πλαγιές του Κέρκη.


6. Ο παραθαλάσσιος οικισμός του Μαραθοκάμπου, στο Νότο, ονομάζεται Βοτσαλάκια.


7. Ο Γιάννης Ρίτσος παραθέριζε στο Καρλόβασι κάθε καλοκαίρι παντρεμένος με τη (θεία μου) παιδίατρο Φαλίτσα. Συχνά έγραφε ή ζωγράφιζε πέτρες στην παραλία.


8. Οι πολιτικοί και θεσμικοί παράγοντες μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του '70 προκαλούσαν δέος με την ισχύ και συχνά με το συντηρητισμό τους.


9. Η βιομηχανική ανάπτυξη, κυρίως με εργοστάσια βυρσοδεψίας αλλά και εμπόριο, διαμόρφωσε ισχυρή αστική τάξη, που εκφράστηκε αρχιτεκτονικά με ενδιαφέροντα νεοκλασικά κτίρια.


10. Αντίστοιχα, στις γειτονιές με τα προσφυγικά κατοίκησαν κυρίως οι εργάτες και το προλεταριάτο που εργάζονταν στις παραγωγικές μονάδες.


11. Αθλια, πολυώροφη, νεόπλουτη «αρχιτεκτονική» με συντελεστές δόμησης πολύ υψηλούς, έστεψε μια στρεβλή ανάπτυξη έως και τα μέσα της δεκαετίας του 2000.


12. Στο χωριό Μύλοι, νοτιοανατολικά, υπάρχουν εκτεταμένοι πορτοκαλεώνες.


13. Η Σάμος είναι γεμάτη από εκπληκτικά λιθόκτιστα ερείπια μιας βιομηχανικής ανάπτυξης που έχει τελειώσει.


14. Παραδοσιακό ναυπηγείο στα βορειοδυτικά του νησιού.


15. Εξαιρετική, αμμώδης παραλία κοντά στο Πυθαγόρειο, νοτιοανατολικά.


16. Το Καρλόβασι είναι η δεύτερη σε μέγεθος πόλη και ανταγωνιστική του Βαθέος. Εμπόριο, γεωργική παραγωγή, οικοδομική δραστηριότητα, υπηρεσίες είναι τα κύρια χαρακτηριστικά του. Είναι έδρα του Τμήματος Μαθηματικών και Πληροφορικής του Πανεπιστημίου του Αιγαίου, με αρκετούς φοιτητές.


17. Το Βαθύ ή Σάμος, όπως έχει μετονομαστεί, είναι η πρωτεύουσα, το διοικητικό και πνευματικό κέντρο του νησιού.


18. Μικρότατο χωριουδάκι έξω από το δρόμο Καρλοβάσου - Αγίων Θεοδώρων - Πυθαγορείου.


19. Το υψηλότερο βουνό, στα δυτικά του νησιού, απότομο, σε μεγάλο βαθμό γυμνό και βραχώδες.


20. Επικίνδυνο μονοπάτι που ξεκινάει από το μικρό μοναστήρι της Παναγίας.


21. Μικρό και Μεγάλο Σεϊτάνι είναι εξαιρετικές παραλίες στις οποίες δεν φτάνει αυτοκίνητο. Περιοχή της μεσογειακής φώκιας.


22. Παραδοσιακό καφεζυθεστιατόριο όπου συχνάζουν φοιτητές και καθηγητές από το πανεπιστήμιο, εκτός από τους λαϊκούς τύπους.


23. Αξιόλογο περιοδικό λογοτεχνίας, ιστορίας και τεχνών, από μια ομάδα διανοουμένων.




ΠΩΣ ΠΑΜΕ
Με αεροπλάνο από το «Ελευθέριος Βενιζέλος» με Olympic Air. 3 - 4 δρομολόγια καθημερινά, η πτήση διαρκεί 55 λεπτά και τα εισιτήρια ξεκινούν από 140 € μετ' επιστροφής, εκτός και αν πετύχετε κάποια καλή προσφορά.
Με πλοίο από τον Πειραιά η NEL Lines έχει δρομολόγια κάθε Τρίτη και Πέμπτη, στις 18.00, και Κυριακή στις 22.00. Η ANEK κάθε Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή στις 18.00. Το ταξίδι διαρκεί 11 - 12 ώρες για Καρλόβασι και συν περίπου 2 ώρες για Βαθύ.


ΔΙΑΜΟΝΗ


Samos Hotel (Θεμιστοκλή Σοφούλη 11, Βαθύ, Τ/22730-28.377, www.samoshotel.gr). Ενα σύγχρονο city hotel σε κεντρικότατο σημείο στο Βαθύ, που προσφέρει άψογα δωμάτια με μπαλκόνι και μοντέρνα διακόσμηση. Το ξενοδοχείο διαθέτει και μπαρ, καφέ και εστιατόριο. Από 75 € το δίκλινο με πρωινό για τον Ιούλιο.
Samaina Inn Hotel (Καρλόβασι, Τ/22730-30.400, www.samainahotels.gr). 120 ευρύχωρα δωμάτια και 10 διαμερίσματα που μπορούν να φιλοξενήσουν μέχρι και 5 άτομα. Ολα τους έχουν βεράντα με θέα τη θάλασσα, την πισίνα ή τον ελαιώνα του ξενοδοχείου. Από 96 € το δίκλινο με πρωινό για τον Ιούλιο.
Doryssa Seaside Resort & Village (Πυθαγόρειο, Τ/22730-88.300, www.doryssa.gr). Το ξενοδοχείο βρίσκεται μπροστά στην παραλία, ενώ το «Χωριό» αποτελείται από σπίτια που έχουν στοιχεία από τα παλιά παραδοσιακά σπίτια του νησιού. Εστιατόρια, μπαρ, πισίνα, τένις, ποδόσφαιρο και κέντρο spa. Από 126 € το δίκλινο με πρωινό μέχρι 23 Ιουλίου, από 144 € την περίοδο αιχμής.
Aeolis Hotel (Θεμιστοκλή Σοφούλη 33, Βαθύ, Τ/22730-28.904, www.aeolis.gr). Στο κέντρο της πόλης, μόλις 50 μέτρα από την κεντρική αγορά, ιδανική επιλογή για οικονομικά και άνετα δωμάτια. Υπάρχει και δυνατότητα τρίκλινου και οικογενειακού δωματίου. Από 65 € το δίκλινο με πρωινό για τον Ιούλιο.
Virginia Hotel (Βλαμαρής 39, Βαθύ, Τ/22730-27.819, www.virginia-hotel-samos.com). Σκούρα ξύλινα έπιπλα και μεγάλα κρεβάτια, αέρινα λευκά υφάσματα, βεράντες και εξοπλισμένο κουζινάκι. Διαθέτει και πισίνα με θέα στο Βαθύ και στη θάλασσα. Από 50 και 80 € το δίκλινο με πρωινό τη μεσαία και υψηλή περίοδο αντίστοιχα.
Ino Village Hotel (Σαμίων Αγωνιστών 69, Καλάμι, Τ/22730-23.241, www.inovillagehotel.com). 65 δωμάτια κοντά στη θάλασσα, με υπηρεσίες όπως εκπτώσεις σε κοντινές ταβέρνες και Mastic Spa καλλυντικά στο μπάνιο μέχρι νερό από την πηγή στο δωμάτιό σας. Από 85 € το δίκλινο με πρωινό τον Ιούλιο.



Για κρατήσεις που αφορούν τη διαμονή σας επισκεφθείτε τo:
www.booking.com


ΦΑΓΗΤΟ
• Οι νοστιμιές της Ουρανίας (Aνω Βαθύ, Τ/22730-22.488). Η πλακόστρωτη δροσερή αυλή γεμίζει από κόσμο που έχει μάθει το μυστικό για τις νοστιμιές της Ουρανίας. Ο,τι και να παραγγείλετε θα είναι φρέσκο και γευστικότατο. Μεταξύ άλλων, σουτζουκάκια, μοσχαράκι στο πήλινο, μπιφτέκι και πολλά μεζεδάκια. 10 - 15 € το άτομο.
• Διόνυσος (Πλατεία 8ης Μαΐου, Καρλόβασι, Τ/22730-30.120). Προμηθεύεται όλες τις πρώτες ύλες από το νησί (δοκιμάστε τη φρέσκια μυζήθρα). Το μενού αλλάζει καθημερινά. Χειροποίητη φάβα, βραστά λαχανικά, γαριδούλες, παντρεμένες σαρδέλες, κότσι χοιρινό, γιουβετσάκι, κοψιδάκια από φρέσκο χοιρινό χωρίς κόκαλο στη σχάρα, τηγανιά σβησμένη με σαμιώτικο κρασί κ.α. 14 - 16 €
• Πηγή Πνακά (Βουρλιώτες, Τ/27330-93.380). Κάτω από μεγάλα πλατάνια και δίπλα στην πηγή, από την οποία δανείζεται το όνομά του, το οικογενειακό ταβερνάκι σερβίρει παραδοσιακό φαγητό, όπως κουνέλι στιφάδο, κόκορα κρασάτο και ντόπια κρέατα στα κάρβουνα. Εξαιρετικά ορεκτικά, όλα χειροποίητα. 10 - 14 € το άτομο.
• Γαλάζιο Πηγάδι (Βουρλιώτες, Τ/22730-93.480). Κάτω από τη δροσερή κληματαριά, τα τραπεζάκια γεμίζουν με ντόπια μεζεδάκια και σαμιώτικο κρασί. Δοκιμάστε το γεμιστό κοτόπουλο (εκτροφής και παραγωγής των ιδιοκτητών) με ρύζι και αρωματικά, τα σουτζουκάκια, το εξοχικό, αλλά και τα ψητά της ώρας και τα χειροποίητα ορεκτικά. 10 - 15 € το άτομο.

TIPS
Η Σάμος φημίζεται για το εξαιρετικό Μοσχάτο κρασί της. Προμηθευτείτε και για το σπίτι από την Ενωση Οινοποιητικών Συνεταιρισμών. Επισκεφτείτε, επίσης, το οινοποιείο που βρίσκεται στο Μαλαγάρι, λίγο έξω από το Βαθύ. Εκεί θα βρείτε και το Μουσείο Σαμιακού Οίνου, καθώς και κατάστημα (Τ/22730-87.511, www.samoswine.gr).
Το Βαθύ, το Καρλόβασι και το Πυθαγόρειο έχουν αρκετές επιλογές για καφέ και ποτό. Ξεκινήστε από την πλατεία Πυθαγόρα στη Σάμο με το μεγάλο λιοντάρι. Πιείτε καφέ στο «Ηραίον»(Τ/22730-87.488), κατευθυνθείτε στο Πυθαγόρειο και στο «Ευ Ζην» (Τ/22730-62.528) δίπλα στη θάλασσα, ενώ για χορευτικές βραδιές υπάρχει το «Pop Corn Club» (T/6987-505.777) στο λιμάνι στο Καρλόβασι, όπου συχνά γίνονται και πάρτι με γνωστούς DJ.


ΠΑΡΑΛΙΕΣ
Δυτικά, στην περιοχή του Μαραθοκάμπου, αξίζει να κολυμπήσετε στον Κάμπο, στον Αγιο Ιωάννη τον Ελεήμονα, στην Ψιλή Αμμο, στο Λιμιώνα και στο Βάρσαμο. Στις δύο τελευταίες θα βρείτε και εξαιρετικά ταβερνάκια. Προς το Καρλόβασι, αξιόλογη είναι η παραλία Ποτάμι και από εκεί με ποδαρόδρομο μπορείτε να φτάσετε στο Μικρό και το Μεγάλο Σεΐτάνι, όπου βρίσκουν καταφύγιο και μεσογειακές φώκιες.


ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΙΜΕΣ ΤΩΝ ΔΩΜΑΤΙΩΝ
Συμπεριλάβαμε λύσεις για όλα τα βαλάντια και προσπαθήσαμε να είμαστε όσο το δυνατόν πιο ακριβείς, τηλεφωνώντας στους επιχειρηματίες έως και τις 19/6. Σε συνθήκες ευμετάβλητες για τον τουρισμό, είναι μοιραίο να υπάρξουν αποκλίσεις ανάλογα με τη διαθεσιμότητα, την ακριβή ημερομηνία, τον αριθμό διανυκτερεύσεων κλπ. Σε κάθε περίπτωση, με τη διαπραγμάτευση είναι πιθανόν να πετύχετε καλύτερες συμφωνίες. Καλό... κυνήγι!


ΠΗΓΗ: http://trans.kathimerini.gr


Love to hear what you think!

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Αρχειοθήκη ιστολογίου